Το βιολί από πολλούς θεωρείται ο βασιλιάς των μουσικών οργάνων. Είναι το πιο διαδεδομένο σόλο όργανο μαζί με το πιάνο και τη κιθάρα. Οι πιο συνηθισμένες του ονομασίες είναι: Violino στα ιταλικά, Violon στα γαλλικά, Violin στα αγγλικά και Geige στα γερμανικά. Η κύρια ονομασία του προήρθε από τον Ιταλικό Violino, που είναι υποκοριστικό του Viola. To βιολί έχει 4 χορδές κουρντισμένες ανα πέμπτες(σολ-ρε-λα-μι) και η έκταση του περιλαμβάνει 44 νότες. Το συνηθισμένο μήκος του είναι γύρω στους 60 πόντους και παίζεται από τον μουσικό στηριγμένο στον ώμο. Ο ήχος στο βιολί παράγεται από το τρίψιμο του δοξαριού στις χορδές καθώς και με τα δάχτυλα (PIZZICATO) . Το βιολί εμφανίστηκε τον 16ο αιώνα ως εξέλιξη του μεσαιωνικού Φιντλ (αγγλ. fiddle), του ιταλικού Λύρα ντα μπράτσο (ιταλ. lira da braccio) και του Ρεμπέκ. Τη σημερινή μορφή του την πήρε κυρίως στην Ιταλία, όπου μεγάλες οικογένειες κατασκευαστών όπως οι Αμάτι, Γκουαρνέρι και Στραντιβάριους, δημιούργησαν θαυμάσιας ακουστικής όργανα που μέχρι και σήμερα θεωρούνται αξεπέραστα. Κατά την εποχή της αναγέννησης δημιουργήθηκαν σημαντικές σχολές βιολιού, που άκμασαν στη Βενετία, τη Μπολόνια, τη Φλωρεντία, τη Ρώμη, και σε άλλες Ιταλικές πόλεις. Τα πρώτα βιολιά χρησιμοποιήθηκαν για την εκτέλεση έργων λαϊκής και χορευτικής μουσικής. Κατά τον 17ο αιώνα το βιολί αντικατέστησε τη βιόλα ντα γκάμπα ως το σημαντικότερο έγχορδο στη μουσική δωματίου. Οι περισσότεροι μεγάλοι συνθέτες έγραψαν μουσική για σόλο βιολί, μεταξύ των οποίων οι δάσκαλοι του Μπαρόκ Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ αλλά και οι σημαντικοί συνθέτες της κλασικής εποχής όπως οι Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ και Λούντβιχ βαν Μπετόβεν και όλοι σχεδόν οι συνθέτες μέχρι σήμερα .
Ιδιαίτερο ρόλο παίζει στην ορχήστρα ,στην μουσική δωματίου,στα κονσέρτα για βιολί και ορχήστρα αλλά και σε νεότερα είδη μουσικής όπως η τζαζ και η ποπ κ.α.
Θρυλικότερη μορφή βιολιστή θεωρείται ο Νικολό Παγκανίνι.
